Obecnie coraz częściej u coraz młodszych osób spotykamy się z chorobami neurologicznymi , które jeszcze kilkanaście lat temu były przypisywane osobom w starszym wieku. Chorzy borykający się z problemami i neurologicznymi potrzebują natychmiastowej interwencji medycznej by mogły normalnie funkcjonować w życiu zawodowym, rodzinnym i społecznym.
Jedną z najczęstszych chorób neurologicznych jest udar mózgu.
Udar mózgu (incydent mózgowo-naczyniowy – zespół objawów klinicznych związanych z nagłym wystąpieniem ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, powstały w wyniku zaburzenia krążenia mózgowego i utrzymujący się ponad 24 godziny.
Udar mózgu związany jest z uszkodzeniem mózgu, a konsekwencje tego uszkodzenia widoczne są w innych częściach organizmu.
Udary mózgu dzielimy na krwotoczne i niedokrwienne, wyróżnia się także krwotoki podpajęczynówkowe.
Udar niedokrwienny mózgu - udar spowodowany gwałtownym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu. Może być wynikiem niedrożności tętnicy zaopatrującej lub niewystarczającym przepływem krwi przez dany obszar mózgu. (80%)
Do zamknięcia tętnicy może doprowadzić zakrzep powstały w miejscu niedrożności lub materiał zatorowy, który przemieścił się do naczynia mózgowego. Zamkniecie tętnicy mózgowej powoduje niedożywienie, i niedotlenienie części mózgu, a w konsekwencji martwicę części mózgu i utratę funkcji, za którą uszkodzona część mózgu odpowiada.
Przyczyny powstawania zatorów to wady serca, zaburzenia rytmu serca, zmiany miażdżycowe w innych tętnicach, ulegające fragmentacji i przemieszczeniu do tętnic mózgowych. Do udaru niedokrwiennego może także doprowadzić gwałtowny uogólniony spadek przepływu krwi przez naczynia (przy spadku ciśnienia krwi lub nasilonych zaburzeniach rytmu serca), który w połączeniu ze zwężeniem tętnic mózgowych powoduje niedostateczne zaopatrzenie mózgu w tym rejonie.
Udar krwotoczny mózgu, czyli krwotok mózgowy(20%) - udar spowodowany przedostaniem się krwi poza naczynie mózgowe. W konsekwencji doprowadza do niszczenia tkanki przez wynaczynioną krew. Najczęściej dochodzi do niego wskutek pęknięcia drobnych tętnic mózgowych w przebiegu nadciśnienia tętniczego. Inną przyczyną mogą być nieprawidłowości naczyń np. tętniaki.
Krwotok podpajęczynówkowy (podpajęczy) - krwotok do przestrzeni płynowych otaczających mózg.
Objawy udaru mózgu:
Niedowład - osłabienie siły mięśni. Może dotyczyć różnych grup mięśni w zależności od miejsca uszkodzenia mózgu.
Porażenie - całkowity brak możliwości poruszania daną grupą mięśni.
W udarze najczęściej występuje niedowład lub porażenie mięśni twarzy i kończyn po jednej stronie ciała - typowo po stronie przeciwnej niż lokalizacja udaru.
Afazja - zaburzenia funkcji mowy spowodowane uszkodzeniem ośrodków mowy w mózgu. Może objawiać się zaburzeniami rozumienia mowy, niemożnością przypominania sobie słów (np. nazw przedmiotów), kłopotami w prawidłowym wypowiadaniu słów i zdań lub kombinacją wymienionych. Towarzyszyć jej mogą trudności w czytaniu, pisaniu oraz liczeniu. Afazja występuje przy uszkodzeniu tak zwanej dominującej półkuli mózgu. W przypadku ludzi praworęcznych jest nią półkula lewa.
Zaburzenia widzenia w jednym lub obu oczach
Zaburzeń chodzenia z utratą równowagi i zawrotami głowy
Silnego bólu głowy bez znanej przyczyny
Objawy udaru zależą od umiejscowienia uszkodzenia w mózgu oraz od jego rozległości. Dlatego u poszczególnych osób objawy mogą się różnić. Udar mózgu często jest niebolesny.
PST. Przypisy
1. Andrzej Szczeklik (red.) Choroby wewnętrzne. tom I, II Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005.
2.Postępowanie w ostrym udarze niedokrwiennym mózgu. Raport zespołu ekspertów Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu (2000)
3. Przewodnik Lekarza 5/2001. ISSN 1505-8409: Członkowska A. Pierwotna profilaktyka udaru mózgu
4. Prusiński A. Neurologia praktyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001, ISBN 83-200-2590-7
AMED Górnośląskie Centrum Medycyny i Rehabilitacji
Udar mózgu